Flexibele contracten. Wat vinden werkgevers en werknemers daarvan? Over deze en andere vragen bogen experts uit wetenschap en praktijk, en studenten van verschillende universiteiten zich tijdens de conferentie ‘Flex en zeker? Op zoek naar de optimale mix’.
Deze conferentie vond plaats voorafgaand aan de uitreiking van de David van Lennep Scriptieprijs 2014. Het videoverslag van de bijeenkomst vindt u hier
Flex op de arbeidsmarkt van morgen
Een goede dialoog over flex en zeker, dat is waar Marjolein ten Hoonte, Directeur Arbeidsmarkt en MVO van Randstad Groep Nederland, toe opriep. Niet om uiteindelijk voor of tegen flexwerk te zijn maar om goed te durven kijken, te luisteren en open te staan voor nieuwe ideeën. Ten Hoonte schetste vier ontwikkelingen die volgens haar bepalend zijn voor de arbeidsmarkt van morgen.
- Demografie: nog jong op je 52e
De wereld bevolking blijft groeien en ouder worden. Met een levensverwachting van boven de 100 jaar – zoals in Japan – ben je op je 52e nog niet oud. En daarmee is demografie bepalend voor de arbeidsmarkt van morgen, merkte Ten Hoonte op.
- Technologie: robothulp
Technologie is ook op het werk overal om ons heen. Er zijn inmiddels robots ontwikkeld die mensen op de been helpen met een dwarslaesie. Wat betekent dat voor het werk van een fysiotherapeut? Je moet jezelf afvragen of je mee kunt in de ontwikkeling, en op welke manier dan, stelt Ten Hoonte.
- Globalisering: de wereld is een dorp
Ook globalisering is bepalend voor de toekomstige arbeidsmarkt. Als je beschikt over internet, is de wereld net een dorp; alles is binnen handbereik. Volgens Ten Hoonte wordt internet straks bijna net zo belangrijk als drinkwater.
- Duurzaamheid
Als directeur MVO betrekt Ten Hoonte ook duurzaamheid in het onderwerp Flex en zeker, in de vorm van duurzame inzetbaarheid. En ze constateert dat als je mee wilt doen op de arbeidsmarkt, je je leven lang moet willen studeren om die inzetbaarheid te verlengen.
Op weg naar een netwerkeconomie
Nu de wereld zo verandert, is onze wereld zoals we die nu hebben georganiseerd niet meer het antwoord op de toekomst, zegt Ten Hoonte. De industrieel georganiseerde wereld transformeert naar een netwerkeconomie. De combinatie van de vier ontwikkelingen speelt daarin een belangrijke rol. Hoe kunnen we de arbeidsmarkt op een goede manier organiseren door slim gebruik te maken van flexibiliteit? Dat is de uitdaging die voor ons ligt, besluit Ten Hoonte haar verhaal.
Marjolein ten Hoonte over Flex en Zeker
Ontwikkeling in flex en zeker
Charissa Freese, Senior Onderzoeker aan Tilburg University, heeft onderzoek gedaan naar het nieuwe psychologisch contract en de flexibele arbeidsrelatie. De centrale vraag was of de toename van de flexibilisering een probleem vormt voor werkgevers en werknemers.
In dit video-interview legt Freese o.a. uit wat het psychologisch contract inhoudt.
Flexcontract als goede opstap
Flexibel werken was er al voor de crisis en houdt om die reden waarschijnlijk ook niet op als de crisis is afgelopen, zegt Freese. Flexwerken is ook niet goed of slecht. Het is er. En we moeten kijken wat we nog moeten doen om het beter te organiseren, zegt ze. We moeten het ook niet als een probleem zien. Dat wordt het pas als medewerkers belangrijke zaken worden onthouden vanwege hun flexibel contract, zoals minder inspraak in een organisatie of minder kansen om opleidingen te volgen. Een flexcontract – zo blijkt uit haar onderzoek – is overigens vaak een goede opstap naar vast werk.
Psychologisch contract niet veel anders
De verwachtingen van werkgevers van een flexwerker zijn meestal niet anders dan die van een medewerker in vaste dienst, merkt Freese op. Ze zoeken een proactieve, loyale en klantgerichte medewerker. Maar de hamvraag is of je dat gedrag mag verwachten van een tijdelijke medewerker. Bij de flexwerkers zie je namelijk positief organisatiegedrag als er een goed hr-beleid met aandacht is voor coaching en opleiding voor alle medewerkers, constateert Freese. Maar in de praktijk geldt er vaak een ander beleid voor flexwerkers dan voor vaste medewerkers.
Freese concludeert dat jonge werknemers niet heel andere verwachtingen hebben van werk dan de oudere generatie. Maar de verwachting van huidige werkgevers is wel duidelijk anders. Zij willen graag flexibele contracten en medewerkers tegen een minder aantrekkelijk hr-beleid.
Bekijk de handout van deze presentatie
Het perspectief van opdrachtgeverschap
Hugo-Jan Ruts, initiatiefnemer en ‘editor-in-chief van ZiPconomy, adviseert organisaties en bemiddelingsbureaus over ontwikkelingen in de ZiP-economie en geeft trainingen en lezingen. Hij geeft zijn kijk op het onderwerp flex en zeker vanuit het perspectief van opdrachtgeverschap
Verlossing
Acht jaar is hij zelfstandige. En hij vindt het zalig. Waarom? Hij voelt zich verlost. Verlost van zaken zoals een functieomschrijving, competentieprofiel en een manager. Het is overzichtelijker nu: hij spreekt met de opdrachtgever af wat er van hem verwacht wordt, tegen welke tegenprestatie en dan sluit hij de deal. En natuurlijk is zelfstandig ondernemerschap soms onzeker. Maar met een baan in loondienst weet je ook niet hoe lang je nog werk hebt, stelt Ruts.
Wat gaat er goed in de relatie tussen flexwerkers en organisatie?
Ruts gelooft in de kracht van flexwerkers en zelfstandigen. Maar hij beseft ook dat het niet voor iedereen is weggelegd. Organisaties hebben in ieder geval flexwerkers nodig om te overleven. Dat het aantal flexwerkers groeit heeft ook te maken met de individualisering, zegt Ruts. Daardoor maken mensen ook op de arbeidsmarkt andere keuzes.
In samenwerking met de Tilburg University is hij nu bezig met een onderzoek naar wat er goed gaat in de relatie tussen flexwerkers en organisaties. Daaruit blijkt dat beide partijen tevreden zijn over de duidelijkheid in de verwachtingen van elkaar en over het rendement dat de samenwerking oplevert. Organisaties zijn blij met flexwerkers vanwege hun frisse kijk op zaken. Goed opdrachtgeverschap, zoals Ruts de rol van de organisatie in de relatie met flexwerkers noemt, bestaat uit een heldere formulering van de opdracht, feedback tijdens de opdrachtperiode en een persoonlijk gesprek bij de afronding. Dat samen kan zorgen voor meer binding en betere organisatieopbrengsten van tijdelijk ingehuurde professionals concludeert Ruts.
Naast de inleidingen van deze drie sprekers was er aan tafels een dialoog tussen experts uit de wetenschap, uit de praktijk en studenten. Lees hier verder: Flex en Zeker. Op weg naar de optimale mix. Over naïeve hr-managers, duurzame flex en de visie van jongeren op werk en flex.